Gratulacje dla prof. dr. hab. Augustyna Miki

Na posiedzeniu Rady Naukowej, które odbyło się w trybie online 15 grudnia 2020 r., Pani prof. dr hab. Dorota Konopacka w imieniu całej społeczności Instytutu Ogrodnictwa złożyła gratulacje Panu prof. dr. hab. Augustynowi Mice z okazji 85-lecia urodzin oraz 60-lecia pracy w Instytucie Ogrodnictwa. W podziękowaniu za uznanie Pan Profesor przekazał na ręce Pani Dyrektor zbiór opowiadań swojego autorstwa „Z gościńca” z dedykacją.

Z okazji tak znaczących jubileuszy, szczęśliwi, że mamy tak zacnego Mistrza i Przewodnika, dziękując Panu Profesorowi za sprzyjającą pracy naukowej przyjazną i twórczą atmosferę, za niezwykłą wyrozumiałość, za bezinteresowne wsparcie naszych inicjatyw i pomysłów, składamy najserdeczniejsze gratulacje oraz życzymy wielu lat w zdrowiu i wszystkiego, co najlepsze!

Prof. dr hab. Augustyn Mika to wybitny polski pomolog i specjalista w zakresie agrotechniki roślin sadowniczych, a w szczególności regulowania wzrostu i owocowania. Urodził się 4 października 1935 r. w Rzepienniku Strzyżewskim (pow. tarnowski). Po ukończeniu szkoły podstawowej uczył się w Państwowym Liceum Ogrodniczym w Ropczycach. W 1954 roku podjął studia na Wydziale Ogrodniczym Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie w gronie znakomitych profesorów pomologii Szczepana A. Pieniążka i Aleksandra Rejmana. W 1960 roku uzyskał stopień magistra ogrodnictwa. Bezpośrednio po studiach został zatrudniony w Instytucie Sadownictwa w Skierniewicach. W 1967 r. uzyskał stopień doktora nauk rolniczych po obronie rozprawy „Studia nad mechanizmem zahamowania wzrostu jabłoni przy pomocy przyginania pędów i jego wpływem na zawiązywanie pąków kwiatowych”. Stopień doktora habilitowanego uzyskał w 1975 roku, tytuł profesora nadzwyczajnego – w 1984, a profesora zwyczajnego – w 1990 roku. W latach 1961–1963 przebywał na studiach uzupełniających z zakresu sadownictwa w East Malling Research Station (Anglia), a w latach 1975–1994 – na stażach zagranicznych w: Michigan State University, East Lansing i University of California, Davis (USA), Instytucie Sadownictwa prowincji Hobei Chińskiej Akademii Nauk, Perugia University (Włochy), Instytucie Sadownictwa Aomori (Japonia). Wypromował 7 doktorów, spośród których jeden uzyskał stopień dr. hab., a dwóch tytuł profesora.

Profesor Augustyn Mika należy do najwybitniejszych luminarzy nauki sadowniczej w Polsce. Był najbliższym współpracownikiem profesora Szczepana A. Pieniążka. Opracował naukowe podstawy architektury współczesnych sadów intensywnych zakładanych z drzew karłowych i półkarłowych. Wyjaśnił zjawisko przemiennego owocowania i sprecyzował zabiegi sprzyjające corocznemu owocowaniu. Scharakteryzował związki między intensywnością wzrostu drzew a ich skłonnością do wczesnego owocowania, a także zależności między budową morfologiczną pędów i ich zdolnością do formowania pąków kwiatowych. Wykorzystał zjawisko geotropizmu do formowania drzew owocowych. Opracował rewelacyjną, prostą metodę formowania koron z poziomymi pędami, która osłabiała wzrost pędów i przyspieszała ich owocowanie. Metoda opublikowana w amerykańskim czasopiśmie American Fruit Grower oraz francuskim Arboriculture Fruitière znalazła zastosowanie w wielu rejonach sadowniczych świata. Jako pierwszy w Polsce podjął badania nad intercepcją i dystrybucją światła słonecznego w sadzie. Określił związki między architekturą sadu i nasłonecznieniem sadu a jakością jabłek. Opracował nową technologię uprawy wiśni i śliw, która umożliwia mechaniczny zbiór owoców kombajnem. Wyniki tych badań przedstawił w 160 oryginalnych publikacjach naukowych, ponad 190 doniesieniach na konferencjach krajowych i zagranicznych, 20 monografiach i podręcznikach oraz w około 1000 artykułów popularno-naukowych. Jego podręcznik „Cięcie drzew i krzewów owocowych” został przetłumaczony na język litewski i opublikowany w Wilnie. Profesor Augustyn Mika wprowadził wiele innowacji w kształtowaniu struktury sadów i utrzymywaniu wzrostu i owocowania drzew pod kontrolą. Innowacje te szeroko upowszechnił w praktyce sadowniczej.

Profesor Augustyn Mika pełnił wiele znaczących funkcji kierowniczych, zarówno w Instytucie Ogrodnictwa, jak i w krajowych i międzynarodowych instytucjach naukowych. Był kierownikiem Zakładu Agrotechniki Instytutu Sadownictwa i Kwiaciarstwa (1980–2000), zastępcą dyrektora ds. nauki (1999–2002), członkiem Rady Naukowej ISK – 3 kadencje, członkiem Komitetu Nauk Ogrodniczych PAN – 2 kadencje, Komitetu Redakcyjnego Wydawnictw naukowych ISK – 4 kadencje. Był także wykładowcą i promotorem prac inżynierskich i magisterskich w Wyższej Szkole Humanistyczno-Ekonomicznej w Skierniewicach, wykładowcą na kursach magisterskich (specjalność sadownictwo), SGGW w Warszawie (1980–2000). Był założycielem i Członkiem Zarządu Towarzystwa Rozwoju Sadów Karłowych (1990–2010), Członkiem Międzynarodowego Towarzystwa Nauk Ogrodniczych (2004–2010), Członkiem Working Group of High Density Planting of ISHS (1978–1988), Członkiem Polskiego Towarzystwa Botanicznego, kierownikiem i wykonawcą projektów badawczych USDA (PL–480) (1970–1984), konsultantem w zakresie formowania i cięcia drzew owocowych USDA (USA) (1986–1990), Członkiem Rady Nadzorczej Spółki Zakładu Sadowniczego w Brzeznej, konsultantem ds. rozwoju sadownictwa w Państwowych Gospodarstwach Rolnych (1970–1990), konsultantem wydawnictwa „Hortpress” (1990–2012) oraz przewodniczącym SITO, Oddział Skierniewice (1975–1980).

Profesor Augustyn Mika był wielokrotnie nagradzany za swoje osiągnięcia naukowe, wdrożeniowe i organizacyjne. Najważniejsze wyróżnienia i nagrody to: Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Złoty Krzyż Zasługi, Srebrny Krzyż Zasługi, Srebrny Medal The Worshipful Company of Fruiterers (Anglia), Medal 40-lecia Polski Ludowej, Medal Instytutu Agronomicznego w Marymoncie, Wyróżnienie People to People (USA), Certificate of Appreciation USDA (USA), Odznaka Zasłużony Pracownik Rolnictwa, Złota Odznaka Spółdzielczości Ogrodniczo-Pszczelarskiej, Honorowa Odznaka Towarzystwa Ogrodniczego w Krakowie, Złota Odznaka Polskiego Związku Działkowców, Złota Odznaka SITR (dwukrotnie), Nagroda Indywidualna I i II Stopnia Ministra Rolnictwa, Nagroda Zespołowa I Stopnia Ministra Rolnictwa, Najwyższa Nagroda Dyrektora ISK „Kryształowe Jabłko”, Nagroda Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej w Skierniewicach, Nagroda Towarzystwa Przyjaciół Instytutu. Jest także Honorowym Obywatelem gminy Rzepiennik Strzyżewski.